چرا باید «زیست و اندیشه شهید بهشتی» را خواند؟
- چرا باید «زیست و اندیشه شهید بهشتی» را خواند؟
«زیست و اندیشه شهید آیت الله دکتر بهشتی»نویسنده: علی رضا بهشتی
ناشر: روزنه، چاپ اول 1398
240 صفحه، 50000تومان
****
پیش‌تر درباره ضرورت «بهشتی‌خوانی» سخن گفته‌ایم و نوشته‌ایم که چرا باید شهید دکتر بهشتی را خواند و به مطالعه آثار و اندیشه‌های او پرداخت. اما به‌طور طبیعی شاید مطالعه کامل آثار او برای همگان دشوار باشد یا حتى کسانی که علاقه به قدم گذاشتن در این راه دارند، ندانند که از کجا و چگونه شروع کنند. از سوی دیگر برای کسانی که امروز با فاصله چند دهه به مطالعه این آثار می‌پردازند به‌طور طبیعی پرسش‌ها و ابهاماتی وجود دارد که پاسخ آن‌ها را در کتاب‌های آن شهید نمی‌یابند.
یکی از نیازهای جدی در این حوزه تألیف کتابی بود که با اسلوب منابع درسی در حجم و محتوای مناسب این نیاز برای چنین مخاطبی تدوین شود که خوشبختانه این کار با همت بنیاد نشر آثار و اندیشه‌های شهید بهشتی انجام شده است.
در ابتدای این اثر با اشاره به این ضرورت چنین می‌خوانیم: «هر کس به او از زاویه‌ای خاص نگاه کرده؛ برای برخی او یک رجل سیاسی است که در رهبری انقلاب و شکل‌گیری جمهوری اسلامی نقش داشته، برای عده‌ای او اندیشمند مسلمانی است که تلاش کرده دین را به‌عنوان یک منظومه به‌هم‌پیوسته اندیشه و عمل ارائه دهد، گروهی او را مدیری مدبر و سازماندهی متبحر می‌دانند که آخرین دستاورد او حزب جمهوری اسلامی بود، برخی وی را به‌عنوان معلمی تلاشگر در آشتی دین و دانش در نظام تعلیم و تربیت معاصر می‌شناسند.»
کتاب «زیست و اندیشه شهید آیت‌الله دکتر محمد حسینی بهشتی» مجموعه‌ای است از نُه مقاله که هر کدام به یکی از ابعاد و جنبه‌های مختلف شخصیت و زندگی ایشان پرداخته و کوشیده است تا در حد توان سیمایی کامل از او به دست دهد.
دکتر سید علیرضا بهشتی زندگی و روزگار پدر را مرور کرده، استاد سروش محلاتی از اصول و مبانی حکومت سخن گفته، دکتر فیرحی از حزب و حکمرانی حزبی در اندیشه بهشتی نوشته و دکتر فرشاد مؤمنی رویکرد اسلامی به توسعه عادلانه را از منظر آن شهید بررسی نموده است و استادان دیگر هر کدام از منظر خود به همین ترتیب قطعه‌ای از این پازل را تکمیل کرده‌اند.
شکل و شمایل کتاب نیز بسیار جذاب شده و صفحات آن با عکس‌های متنوع و متعدد زینت یافته و درعین‌حال ساختار محتوایی علمی و آکادمیک دارد. از سویی هر جا از چهره‌ها و نام‌های بزرگان اندیشه و فکر همچون کانت و سارتر نامی به میان آمده شرحی درباره آنان ذکر شده و از سوی دیگر بسیاری از شخصیت‌های معاصر همچون مرحوم آیت‌الله بروجردی، آیت‌الله منتظری، دکتر شریعتی و مهندس بازرگان به‌تناسب مباحث برای مخاطب به‌صورت کامل معرفی شده‌اند. پایان هر فصل نیز پرسش‌هایی دارد و در خلال مباحث نیز پیشنهادهایی برای فعالیت کلاسی و مشارکت فراگیران در مباحثه و گفتگو اضافه شده است.
گرچه محتوای هر مقاله از عبارات و گفتارهای شهید بهشتی سرشار بوده ولی درعین‌حال به‌تناسب هر موضوع آثار گوناگون شهید بهشتی نیز معرفی شده و در کنار این‌ها معرفی منابع هر فصل و نیز معرفی کتاب‌هایی برای مطالعه بیشتر به غنای این اثر افزوده است.
سه نکته خاص هم در تألیف این کتاب مدنظر بوده که به آن تمایز می‌دهد؛ یکی توجه به تأثیر گفتمان‌های رقیب و مواضع دیگران، دو دیگر: بیان انتقاداتی که به ایشان وارد شده و سیر تطور و تحول فکری او که این نکات برای مخاطبی که از نسلی تازه کتاب را ورق می‌زند بیشتر جذاب و قابل‌توجه است.